Wij zijn verontwaardigd
09 juli 2014
Wij zijn verontwaardigd. Dat zijn we uiteraard wel vaker, het is zowat onze bestaansreden, maar dit keer worden we geconfronteerd met een institutionele barricade waar we maar al te graag eens op gaan staan.
Korte schets: de Liga voor Mensenrechten is decretaal gezien een beweging die valt onder het sociaal-cultureel volwassenenwerk. Dat betekent dat wij acties en activiteiten op touw zetten om de samenleving te sensibiliseren, te informeren en liefst van al nog te activeren.
Dat doen we op verschillende manieren. Zo organiseren we jaarlijks onze Big Brother Awards om privacy in de schijnwerper te zetten, maar gaan we even goed vormingen geven over de schrijnende toestand van de geïnterneerden in de gevangenissen of maken we het mogelijk dat journalisten en burgers in verschillende gevangenissen in gesprek kunnen treden met gedetineerden, om zo de confrontatie tussen buiten en binnen aan te gaan.
In het kader van onze campagne “Hotel Cel”, waarin we een correct beeld willen tonen van het leven in de gevangenis, met de nadruk op het gebrek aan begeleiding, een zinvolle tijdsbesteding of een intensieve hulpverlening met het oog op een succesvolle re-integratie, hebben we de eerste stappen gezet naar een reportagereeks waarbij enkele ex-gedetineerden gevolgd worden in hun eerste stappen in de vrije samenleving. Ze worden intensief gecoacht door getalenteerde en succesvolle mensen, om hun talenten en ambities vorm te geven. Zo kan bijvoorbeeld een ex-gedetineerde die aanleg heeft voor schilderen onder de vleugels van Michael Borremans een eigen tentoonstelling openen. Wanneer hij op dat moment aan het publiek bekendmaakt dat hij net uit de gevangenis komt, hopen we enkele boeiende reacties los te weken.
Met deze reportages willen we dus in eerste instantie een bewustmaking creëren en aantonen dat de re-integratie van ex-gedetineerden niet vanzelfsprekend is en niet begint bij de vrijlating, maar dat er nood is aan intensieve begeleiding en hulpverlening binnen de muren. Omdat hun deelname aan de samenleving zo bemoeilijkt wordt, vinden we het essentieel dat wij opkomen voor hun rechten.
Wij staan, en vele middenveldorganisaties met ons, onder grote druk om met beperkte middelen een goede werking uit te bouwen. We zijn dan ook vaak aangewezen op extra (project)subsidies. Om deze reportagereeks te helpen financieren, vulden we half februari dus braaf alle nodige vakjes en cijfertjes in van de subsidieaanvraag bij het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen. Om uiteindelijk enkele weken geleden het bericht te krijgen dat ex-gedetineerden geen erkende kansengroep zijn.
We namen het “decreet van 18 januari 2008 houdende flankerende en stimulerende maatregelen ter bevordering van de participatie in cultuur, jeugdwerk en sport ("Participatiedecreet")” erbij en lazen:
“Subsidiëring van projecten ter bevordering van de participatie van kansengroepen in cultuur, jeugdwerk of sport.
ART. 19.
Om een diverse, duurzame en actieve participatie van kansengroepen aan cultuur, jeugdwerk en sport te bevorderen, subsidieert de Vlaamse Regering jaarlijks participatieve projecten die als opzet hebben die groepen toe te leiden naar het cultuur-, jeugdwerk- of sportaanbod of om initiatieven die uitgaan van die kansengroepen te valoriseren. De projecten worden opgezet door een vereniging zonder winstoogmerk.
De participatieprojecten, vermeld in het eerste lid, richten zich tot of gaan uit van een van de volgende kansengroepen :
1° personen met een handicap;
2° gedetineerden;
3° personen in armoede;
4° personen met een diverse etnisch-culturele achtergrond;
5° gezinnen met kinderen.
De Vlaamse Regering kan na voorafgaand advies van de Raad voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media nog andere kansengroepen aanwijzen dan de kansengroepen, vermeld in het tweede lid.”
Nu moet er ons iets van het hart. We zijn bij onze aanvraag uiteraard uitgegaan van het feit dat ex-gedetineerden enerzijds onder de noemer “gedetineerden” vallen en dat ze anderzijds, gezien het doel van de campagne, wel bij uitbreiding als kansengroep zouden aanvaard worden. Bovendien passen ex-gedetineerden ook in alle andere vakjes: het zijn vaak mensen in armoede, sommigen hebben een beperking, velen zijn van een andere etnisch-culturele achtergrond en de meesten hebben ook een gezin.
Mocht het gevangenissysteem naar behoren werken, dan zouden we met deze beoordeling kunnen leven, want dat betekent dat ons werk erop zit en dat gedetineerden buitenkomen als volwaardige, gerespecteerde burgers met evenwaardige kansen en rechten. Maar ex-gedetineerden worden op dit moment aan hun lot overgelaten en komen vaak buiten zonder opleiding, woonplaats of sociaal vangnet waarbij de weg naar een volwaardige deelname aan de samenleving ontzettend zwaar is en hen niet zelden weer naar de gevangenis leidt.
Verder in het decreet staat te lezen:
“Om in aanmerking te komen voor subsidiëring, worden de participatieprojecten, vermeld in artikel 19, getoetst aan de volgende criteria:
1° de wijze waarop het project inspeelt op en tegemoetkomt aan de eigenheid van de kansengroep of vertrekt vanuit de kansengroep;
2° de actieve participatie van de doelgroep in de totstandkoming van het project;
3° de bijdrage van het project aan het wegwerken van participatiedrempels;
4° de inbedding van het project in een netwerk of samenwerkingsverband met relevante actoren om de slaagkansen van het project te maximaliseren;
5° de aandacht voor een meer inclusieve cultuur-, jeugdwerk- of sportpraktijk door actieve participatie van kansengroepen, participatie in gezinsverband of intergenerationele initiatieven.”
Met de reportagereeks willen we niet alleen passief optreden, maar ook via bekende coaches hen die essentiële duw in de rug te geven om mee te draaien in een samenleving waar ze niet constant tegen drempels, muren en windmolens moeten vechten, maar waar ze oprecht een nieuwe kans krijgen. Het project zou dus moeiteloos bovenstaande toetsing doorstaan.
Maar ex-gedetineerden zijn geen erkende kansengroep.
We kunnen dus even goed ophouden met campagnevoeren voor ex-gedetineerden, want dan komen ze met wat geluk weer in de gevangenis terecht en zijn ze ook weer een erkende kansengroep en kunnen we subsidies krijgen om met hen participatieve projecten uit te werken. Tot ze weer vrijkomen en we niets meer voor hen kunnen doen. Wat een kafkaiaanse vicieuze cirkel.
Reacties worden gemodereerd. Onaanvaardbare inhoud wordt niet gepubliceerd.
