BBA kandidaat 5: Smartphones

16 mei 2014

Wat doet u tegenwoordig nog zonder uw smartphone? Het digitale speeltje vergezelt ons overal en argeloos laten we hierbij een gedetailleerd digitaal spoor na. Ons hele leven gooien we te grabbel. Vaak uit onwetendheid, nog vaker uit onvoorzichtigheid. Het gaat ook allemaal zo kinderlijk eenvoudig, soms – letterlijk – als vanzelf. Volgen en gevolgd worden. Vergeet NSA. De grootste spion dragen we gewoon op zak.

Snuffelen en gluren

Wie ben je?

Toegegeven. Het blijft een wonderlijke uitvinding. De wereld in onze broekzak. Zeg nooit nog telefoon tegen dé smartphone. Het klein grut is veel meer dan dat. Hij biedt je toegang tot het wereldwijde web, op elk tijdstip van de dag, op nagenoeg elke locatie. Hij kent je bewegingspatroon, je winkelgedrag, je muziekvoorkeuren en je sociale bedrijvigheid. Hij archiveert jouw foto’s, jouw agenda, jouw contactlijsten, jouw facebook-, mail- en twitterberichten en wat nog meer? Best handig. Maar in ruil voor al deze informatie en online archieven verzamelt het toestel wel alles over jou.

Via handige, grappige of tijd-sparende apps ontfutselen bedrijven onze persoonlijke voorkeuren, gedragingen en gewoontes. Onschuldige informatie op zichzelf. Het ontbrekende puzzelstukje echter in de digitale kaart van jouw leven, zorgvuldig bijeen gelegd met jouw hoogsteigen prijsgegeven personalia. De smartphone verbrijzelt onze privacy alsof het een te verslinden ‘cookie’ was.

Dus zijn er critici die de smartphone hoofdschuddend de rug toekeren. Maar die krijgen dan weer ongelijk van de ja knikkende adepten die het digitale cookiemonster liefdevol in de armen sloten. “We moeten op zoek naar een nieuw evenwicht” en “we leren er wel mee omgaan”, klinkt het dan aanmanend. Want wie het digitale spoor niet bijster wil raken, springt best mee op de ‘slimme’ trein. En die neemt snel vaart. We ain’t seen nothing yet.

Waar ben je?

Geolocatie-apps die onze locatiegegevens opslaan weten ons sneller te lokaliseren dan de Kerstman op kerstavond. Maar we krijgen er vaak geen glimmend pakje voor in de plaats. Wel integendeel. Niet zelden worden we onterecht – maar geheel vrijwillig – verlokt tot al deze openheid. Google Maps en Foursquare functioneren dan wel op locatiegegevens, maar Soundhound, CNN en nog vele andere gulzige apps vragen locatiegegevens op zonder die werkelijk nodig te hebben. Dat is niet alleen onwettig; wanneer de locatiegegevens bovendien in de verkeerde handen vallen is het risico op misbruik groot.

Veel moeite kost het doorgaans niet om ons te overtuigen van de noodzaak van alweer een nieuwe app. Ze worden succesvol aangeprezen als tools om het leven makkelijker en interessanter te maken. En dat doen ze ook. De intuïtieve technologie vertelt ons wat te dragen, zich baserend op de weersvoorspellingen voor onze betreffende locatie, of ze vertelt ons welke nabije bars en restaurantjes het bezoeken waard zijn. Aan ons de keuze wat we met die veelheid aan informatie aanvangen.

Wat koop je?

Zeg me wat je koopt, en ik zeg je wie je bent. En dankzij de smartphone is dat niet langer een theoretische oneliner maar een groeiende realiteit. Bedrijven en marketeers verschaffen zich graag inzicht in ons koopgedrag want hoe transparanter de consument, hoe gerichter de promo. En een transparante klant is goud waard. Zoveel goud dat marketeers nu ongegeneerd meekijken in onze winkelkar via het Wi-Fi-kanaal op onze smartphone. Ze wandelen als het ware met ons mee doorheen de rekken, registreren ons winkelpatroon en koopgedrag om ons nadien met persoonlijke aanbiedingen te kunnen bestoken. Winkelen doen we voortaan nooit meer alleen. Ook Big Brother shopt.

Keerzijde

Onze smartphone weet niet alleen onze ganse handel en wandel, het deelt die ook met vrienden, familie, bedrijven en zelfs de overheid. Want delen is niet enkel leuk en sociaal, het is bovenal commercieel en politioneel interessant. En zo krijgt iedereen een deeltje van de cook(ie). En al lijkt dat bewustzijn langzaamaan te groeien, veel zelfregulerend gedrag levert dat vandaag de dag nog niet op. Het best van al schakelen we de geolocatie-apps op onze toestellen gewoon uit, maar weten we ook hoe?

Zonder het goed en wel te beseffen stellen we ons bloot aan de grijpgrage dataverzamelaars van bedrijven of overheidsdiensten die onze persoonsgegevens te gelde maken of aanwenden in strafrechtelijk onderzoek. Bruno Segers, ex-CEO van Microsoft noemt het een gebrek aan discipline. “Het is zo makkelijk om dingen te downloaden, zelfs een zaklampje. Maar eigenlijk krijg je een spion in je binnenzak. En die kan totaal andere dingen gaan doen, waar jij je niet bewust van bent.”

We verliezen zo helemaal de controle over wat met onze gegevens gebeurt en door wie. En bedrijven die ons opnieuw controle over onze data beloven, houden zich zelden zelf aan de afspraak. Als we dat al weten. Want het is moeilijk kijken achter de schermen en servers van Google en co. We moeten er dus maar op vertrouwen, al lijkt dat in een wereld van massa-surveillance en Big Data Business misschien toch net wat te veel gevraagd?

Besluit

Waar we zijn, wat we doen en met wie. Smartphones registreren het in een handomdraai, al was het kinderspel. En dat is het ook. Kinderlijk eenvoudig en vaak letterlijk niet meer dan een spelletje. Gevoed door de nonchalance van de doorsnee smartphonegebruiker, belagen ontwikkelaars ons met hebberige data apps, waarvan we meer het genot dan de risico’s zien. De smartphone is het nieuwe dagboek. Maar wel eentje dat we minder goed afschermen. We gooien ons leven te grabbel en geven het sleuteltje weg. Hoe meer, hoe beter, lijkt de algemene norm voor dataverzameling. Technologie herleidt privacy tot een illusie. En wij laten ons gewillig verleiden. Meer nog, we dragen er achteloos toe bij. De smartphone effent de weg naar de controlemaatschappij. Eentje waar we zelf aan bouwen. Of hoe we de slimme technologie dom gebruiken.


Deel dit artikel

   

Reageer

Reacties worden gemodereerd. Onaanvaardbare inhoud wordt niet gepubliceerd.