Callcenters en corona-app: kiezen tussen pest of cholera

01 mei 2020

De Liga voor Mensenrechten is bezorgd over het systeem van contactopsporing dat de federale overheid momenteel opricht, in de strijd tegen Covid19. Het gebruik van callcenters die zijn gekoppeld aan een centrale database lijken even zorgwekkend voor onze privacy dan de corona-app die wordt bestudeerd. Het Koninklijk Besluit dat de wettelijke basis legt voor deze databank is veel te vaag, zodat het niet duidelijk is welke gegevens mogen opgeslagen worden en hoelang deze mogen bewaard blijven. Onder deze voorwaarden zijn de Liga voor Mensenrechten, samen met la Ligue des droits humains en de Fédération internationale pour les droits humains tegen de oprichting van een ‘carte blanche databank’. Ze vragen dringend een grondig parlementair debat. 

Om de grootschalige contact tracing te ondersteunen, die ons vanaf maandag uit de lockdown moet loodsen, wordt er op federaal niveau aan een databank gewerkt. Hoe men dat wil doen, was tot voor kort onduidelijk. Deze week publiceerde de Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA) haar advies over het ontwerp van KB dat de databank moet oprichten. Dit advies maakt ons bijzonder ongerust.

Kati Verstrepen, voorzitter van de Liga voor Mensenrechten: “De databank en de callcenters zijn net zo zorgwekkend als de corona-app. Ze vormen een belangrijke inperking van onze grondrechten. Bij de app is het duidelijk de bedoeling om andere mensen te waarschuwen dat ze met een besmet persoon in contact zijn geweest. Over de noodzaak en de efficiëntie van zo’n app maakten we eerder al voorbehoud. Maar met de callcenters lijkt het veel eerder de bedoeling om mensen te gaan controleren en sanctioneren. Het is ook niet duidelijk welke gegevens er verwerkt zullen worden en waarvoor. Op die manier maakt men een ‘carte blanche databank’ waar je zowat alles kunt mee doen.”

Uit het advies van de GBA blijkt dat de overheid niet goed heeft bepaald welke gegevens er verzameld en verwerkt zullen worden. De GBA vraagt zich af of deze gegevens niet zullen worden gebruikt om bijvoorbeeld artsen te gaan controleren. Of om uitsluitend genezen en dus immune mensen te rekruteren voor bepaalde jobs. Of om terugbetalingen van medische zorgen te weigeren aan mensen die bepaalde aanbevelingen niet hebben opgevolgd. 

In tegenstelling tot het gebruik van de corona-app, die ook veel vragen opleverde met betrekking tot de eerbiediging van de mensenrechten, zal de opname van gegevens in de databank niet vrijwillig gebeuren. Iedereen die positief test op Covid19 komt erin. Ook wie vermoedelijk positief is. Maar er zijn geen duidelijke richtlijnen over het wissen van deze gegevens. Het ontwerp van KB stelt dat de gegevens vijf dagen nadat het Ministerie van Volksgezondheid het einde van de Covid19-crisis heeft aangekondigd zullen gewist worden. Maar het blijft onduidelijk of en wanneer dit zal gebeuren.

Kati Verstrepen: “De corona-app was nog op vrijwillige basis. Deze databank is dat niet. Is dit nu bescherming of vooral controle? Zullen mensen hierover informatie en advies krijgen? Of gaan we echt naar een systeem waarin iedereen verplicht is om bepaalde maatregelen op te volgen en daar ook op gecontroleerd te worden?”

De Liga voor Mensenrechten, La Ligue des droits humains en la Fédération internationale pour les droits humains vragen dat er hierover dringend een parlementair en maatschappelijk debat komt.  Crisistijden vragen om een snelle reactie. Toch moet de overheid doordacht te werk gaan. Want de impact van zo’n databank kan enorm zijn op de samenleving. 

Deel dit artikel

   

Reageer

Reacties worden gemodereerd. Onaanvaardbare inhoud wordt niet gepubliceerd.