De Liga voor Mensenrechten naar het Grondwettelijk Hof tegen nieuwe dataretentiewet
07 februari 2023
De Liga voor Mensenrechten en de Ligue des Droits Humains hebben verzoekschriften tot de nietigverklaring van de dataretentiewet van 20 juli 2022 ingediend bij het Grondwettelijk Hof. Het is ondertussen al de derde keer dat de dataretentiewet, een wet die het bijhouden van metadata van burgers regelt, aan het Grondwettelijk Hof wordt voorgelegd. De Liga erkent dat metadata een nuttig instrument kunnen zijn in de strijd tegen zware criminaliteit. Toch is het evenwicht tussen vrijheid en veiligheid opnieuw zoek in deze derde dataretentiewet.
Dataretentie in België
De eerste dataretentiewet verplichtte telecomoperatoren in de strijd tegen criminaliteit de gegevens van hun telefoongebruikers bij te houden gedurende twaalf maanden. Deze algemene verplichting werd uiteindelijk tegengehouden door het Grondwettelijk Hof, omdat dit ons recht op privacy schendt. In dataretentiewet II bleef deze algemene bewaarplicht behouden, maar hieraan werden striktere voorwaarden gekoppeld. Ook bij deze herneming van de wet oordeelden het Grondwettelijk Hof én ditmaal het Europees Hof van Justitie, dat het massaal bewaren van metadata van alle Belgische burgers een inbreuk was op het recht op privacy.
Derde keer, goede keer?
De Kamer stemde vorig jaar de derde herneming van de dataretentiewet. Hierbij werd de gedifferentieerde bewaring geïntroduceerd. Dit betekent dat er enkel in bepaalde gevoelige gebieden gegevens mogen bijgehouden worden. De overheid stelde een lijst op, op basis van geografische criteria, zoals plaatsen met hoge criminaliteitscijfers en cruciale instellingen (bv. ziekenhuizen, stations, scholen, grensgemeentes, snelwegen, gemeentes met een militaire kazerne, universiteiten, stadhuizen...). “Deze eindeloze opsomming van geografische criteria zorgt ervoor dat nog steeds op grote schaal gegevens worden bijgehouden.”, legt Liga-voorzitter Kati Verstrepen uit. In de regio’s waarbinnen gegevens dienen te worden bewaard wordt elke burger nog steeds als mogelijke verdachte gezien. Zo wordt een zeer groot aantal van hun gegevens bewaard en krijgen maar liefst tien autoriteiten toegang tot deze gegevens.
Er worden dus zoveel gebieden gemarkeerd dat dit de facto tot een algemene retentie leidt en er dus nogmaals niet tegemoet gekomen wordt aan de opmerkingen van het Grondwettelijk Hof en het Europees Hof van Justitie.
Verzoek tot nietigverklaring
De Liga’s hopen op een nieuwe vernietiging van de dataretentiewet door het Grondwettelijk Hof en vervolgens op een aanpassing van de wet zodat deze in lijn is met de uitspraak van de Hoven en dus ons recht op privacy. “We hopen dat de regering in de toekomst ernstig nadenkt over de noodzaak van de dataretentiewet en hoe tussen privacy en goede werking van justitie de juiste balans kan gevonden worden”, concludeert voorzitter Kati Verstrepen.
Reacties worden gemodereerd. Onaanvaardbare inhoud wordt niet gepubliceerd.
