Na meer dan 2 jaar onderhandelen heeft het Europees parlement een consensus bereikt over de aanpassing van een aantal richtlijnen inzake elektronische communicatie, het zogenaamde 'Telecom Package', waaronder de richtlijn betreffende privacy en elektronische communicatie. Het doel van de aanpassingen aan deze laatste richtlijn was om de rechten van de consument te verbeteren inzake tarifering en privacy. Een nobele motivering, de uitkomst echter ligt mijlenver van de beoogde doelstelling. Vooral de maatregelen rond de toegankelijkheid van het internet laten een wrange nasmaak na.

De opgang van het internet is een relatief nieuw fenomeen. In de beginjaren leek het alsof internet het ultieme vrije medium ging worden: praktisch, toegankelijk en censuurloos. Aanvankelijk was internet ook een soort wetteloze wild west waar avonturiers een fortuin konden vergaren, denk maar aan bedrijven als Google en E-bay. Geleidelijk aan begon het bij beleidsmakers door te dringen dat ze een volledig nieuwe speeltuin hadden om regels en wetten te creëren. Met als extra toemaatje dat het nieuwe medium nooit geziene kansen voor informatievergaring bood. Een kans die men niet kan laten liggen.

Een uiting van hoe privacy en internetgebruik verder aan banden worden gelegd, vinden we terug in één van de nieuwe richtlijnen van de Europese Unie, uit het zogenaamde 'Telecom Package', die de oude richtlijn betreffende privacy en elektronische communicatie uit 2002 moet vervangen. Het meest controversiële element uit de nieuwe richtlijn is ongetwijfeld de beperkte internettoegang. Die komt er mede door de invloed van Frankrijk die zo'n beperking reeds op nationaal niveau doorvoerde. In Frankrijk kan men voortaan iemand zijn/haar internettoegang beperken na drie waarschuwingen, in de eerste plaats voor overtredingen op de auteurswet. Deze sanctie kan opgelegd worden zonder tussenkomst van een onafhankelijke rechter. De nieuwe richtlijn sluit zich hierbij aan, aanvankelijk was er wel een amendement voorzien om de tussenkomst van een rechter te verzekeren bij een eventuele afsluiting. Dat amendement is gesneuveld, in de plaats ervan is er een lauw stukje tekst gekomen dat stelt dat internettoegang enkel ontzegd kan worden volgens maatregelen die passen binnen een democratische staat. Die vage toevoeging zorgt ervoor dat het een kwestie van interpretatie zal worden. De schrapping van de expliciete vermelding van een gerechtelijke tussenkomst wijst er alleszins op dat men deze niet verplicht acht.

Frankrijk ziet zijn 'three strikes' systeem dus gelegitimeerd, dit zet de deur open voor de invoering van een gelijkaardig systeem in andere lidstaten, het Verenigd Koninkrijk is alvast van plan om gelijkaardige maatregelen te nemen.
Het three strikes systeem is problematisch op verschillende niveau's. Een eerste bedenking is de uitvoerbaarheid van de maatregel. Mensen delen vaak een IP adres, in een gezin bijvoorbeeld. Hoe straf je dan enkel de overtreder? Verder zijn er meerdere internetproviders, die verschillende vormen van internet aanbieden, waardoor overtreders makkelijk terug toegang kunnen krijgen tot internet. Een tweede bedenking is dat het zeer makkelijk is om op internet inhoud te downloaden die auteursrechterlijk beschermd is. Aanbieders van die inhoud zijn vaak creatief in het omzeilen van controle-instanties, waardoor het moeilijk is om overtredingen te traceren. Een derde bedenking is de proportionaliteit van de straf. Iemand internet ontzeggen kan ernstige gevolgen hebben voor die persoon zijn/haar werksituatie en voor zijn/haar sociaal leven. Overigens kunnen rechterlijke instanties nu reeds mensen de toegang tot internet ontzeggen. Personen die werkelijk voor gevaar zorgen wanneer ze zich in cyberspace bevinden, zoals hackers en cyberpedofielen, kunnen nu al een internetverbod krijgen. Het 'three strikes' systeem viseert dus duidelijk de kleine gebruiker.
Nu in eerste instantie lijkt het 'three strikes' systeem een ongevaarlijke maatregel, omdat het onuitvoerbaar is. Bij voorbaat dode letter. Een overtreding is moeilijk te constateren, en een overtreder aanduiden is nog moeilijker. Het lijkt een maatregel te kunnen te worden die enkel op papier bestaat.
Net hier schuilt het gevaar. Wanneer autoriteiten gaan pogen om de maatregel wel toe te passen, op dat moment komt de privacy in het gevaar. Stel dat je gebruikers verplicht om internet te activeren via een chiplezer, die je elektronische identiteitskaart leest. Op dat moment ben je niet langer anoniem, zelfs al deel je een IP-adres. Eens geïdentificeerd is het makkelijk om je internetgebruik na te gaan, providers moeten binnenkort sowieso al een hele boel gegevens bewaren voor de overheid, ook een beslissing van Europa. In principe mag men niet zomaar gaan grasduinen in deze gegevens zonder een vermoeden van schuld. Dat vermoeden kan er echter al snel zijn, wanneer men sites bezoekt die illegale inhoud aanbieden bijvoorbeeld, de provider slaat deze informatie op, en moet ze vervolgens verplicht doorgeven. De wet op de auteursrechten is voor overheden een godsgeschenk om toegang te krijgen tot informatie over het virtueel leven van burgers. Zo goed als iedereen die beweegt in cyberspace overtreedt de auteurswetgeving, dit gebeurt vaak zelfs zonder dat de gebruiker er zich bewust van is.

Het is duidelijk dat internetverkeer steeds meer zal verlopen volgens de regels van overheden en multinationals zoals Google en Microsoft. Overheden wereldwijd leggen steeds meer restricties op, denk maar aan het Chinese 'Groene Dam' project. Multinationals als Google bepalen welke inhoud welke gebruikers krijgen. Ook gebruikers zijn verantwoordelijk voor deze evolutie. Al te vaak misleid door de term gratis maakt men gebruik van allerlei diensten, denk aan Google, Facebook, Netlog, Twitter... Echter, gratis bestaat niet, je betaalt die diensten in natura, door informatie over jezelf te geven. Niet dat die bedrijven bestuurd worden door kwaadaardige trollen die uit zijn op werelddestructie, het blijven wel gewoon bedrijven. Dit betekent dat ze jaarlijks uitleg en verantwoording, en vooral dividend moeten geven aan hun aandeelhouders. Ze moeten dus het maximum uit hun handelswaar krijgen, en hun handelswaar is informatie.

Het 'telecom package', en de beperkte internettoegang is weer een stap verder in de toenemende controle van overheden op het internetgebruik. Het bewust open laten van lacunes in de nieuwe richtlijn is geen goed teken. Dat de auteurswet hiervoor gebruikt wordt hoeft niet te verbazen, hierdoor treedt men binnen in bijna elke huiskamer. Net wanneer overheden juist zouden moeten nadenken over nieuwe regelingen rond auteursrechterlijk beschermd materiaal, door de alomtegenwoordigheid van dit materiaal op internet is een herziening van de auteurswet vereist. Nu zet men juist een stap terug, in plaats van een regularisering vindt er nu een criminalisering plaats. Het is nu aan consumenten en providers om hun verantwoordelijkheid te nemen. Providers moeten hun klanten beschermen, en de informatie waarover zij beschikken beschermen tegen misbruik, ook van de overheid. Consumenten moeten beseffen dat anonimiteit op internet niet bestaat, en bewust leren omgaan met sociale netwerksites, en andere sites waar men informatie vrijgeeft. Men moet beseffen dat internet geen vrij medium is.

Tags:

PRIVACY PRIVACY

Reageer

Reacties worden gemodereerd. Onaanvaardbare inhoud wordt niet gepubliceerd.