Tomorrowland: willekeur met vlag en wimpel
25 juli 2013
De kledingvoorschriften die de burgemeesters van Rumst en Boom invoeren n.a.v. het festival Tomorrowland tarten alle verbeelding. De argumentatie des te meer. Op z’n minst contradictorisch hoe voor een festival dat prat gaat op zijn multiculturele naam en faam de eigenheid van de festivalganger zo wordt geketend.
Het recht op vrije meningsuiting is een van de sterkste rechten uit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens dat bovendien een ruime bescherming geniet. Er kan én mag veel. Het behoort tot het goed fatsoen om te weten hoe je je beter niet uit, maar ervoor gestraft word je zelden. En gelukkig maar! Het behoort tot de kern van onze eigenheid om ons uit te drukken hoe we dat willen. Misschien een beetje provocerend, misschien een beetje vulgair, misschien een beetje choquerend, zelfs misschien een beetje kwetsend. Maar om er dan maar meteen van uit te gaan dat de drager van de schunnige boodschap ook een bedreiging kan vormen voor diens omgeving is behoorlijk discriminatoir.
De burgemeesters sussen de gemoederen en stellen dat het verbod op politieke en ideologische kenmerken niet betekent dat het veelvuldig zal worden toegepast. “Alleen amokmakers willen we kunnen weren”, klinkt het. Toch bestaan er reeds voldoende strafbepalingen om amokmakers van welke aard dan ook aan te pakken. Racistische uitlatingen kunnen wettelijk worden bestreden. Mensen die zich in groepsverband bedreigend gedragen kunnen via een verbod op samenscholing worden gesanctioneerd. En hadden de GAS-boetes niet net tot doel om amokmakers te bestraffen? Of volstaan die plots niet meer?
Maar het wordt nog warriger. Mensen met goede bedoelingen worden niet geviseerd; mensen met slechte bedoelingen wel. Maar hoe zie je nu precies het verschil? Hoe achterhaal je of personen racistische opvattingen of bedoelingen hebben? Uit de toepassing van de bestaande antidiscriminatiewetgeving is gebleken hoe moeilijk het is opvattingen en bedoelingen te bewijzen. Geeft een Che Guevare T-shirt blijk van goede bedoelingen of toch eerder slechte? En hoe kan het dragen van uiterlijke kenmerken per definitie blijk geven van de bedoelingen van de drager? Wordt elke bebaarde man nu verdacht omdat deze wel eens tot een georganiseerde groep zou kunnen behoren? Vaagheid en willekeur troef!
Ook mensen met een stadionverbod komen er niet in. Dus houdt een stadionverbod dan maar meteen ook een festivalverbod in. Of enkel een Tomorrowland-verbod? Werden mensen met een stadionverbod hiervan bij de uitvaardiging van hun straf op de hoogte gebracht of gaat het om een willekeurige uitbreiding van reeds bestaande maatregelen? Dit lijkt heel vergaand en bovendien in strijd met het beginsel dat men niet tweemaal voor eenzelfde feit bestraft kan worden. Zijn mensen met een stadionverbod volgend jaar ook niet langer welkom op de Gentse Feesten?
Het blijft vaag wat men verstaat onder ideologische overtuigingen. Een politieke ideologie? Een religieuze of confessionele overtuiging? Een seksuele geaardheid? Een filosofische aandrang? Economische of ecologische zienswijzen? Of moet het algemener?
De Liga voor Mensenrechten strijdt al jaren tegen racisme in al haar verschijningsvormen. Maar er bestaat een moeilijk evenwicht tussen de vrijheid van meningsuiting en het verbod om te discrimineren. Er bestaan in ons land voldoende wetten die terecht stellen dat racisme, xenofobie, discriminatie en de verspreiding en normalisering van zulk gedachtegoed onze democratie ondermijnt en dus strafbaar moet zijn. Het is zeer belangrijk alle middelen te gebruiken om racisme en discriminatie tegen te gaan. Toch moet er steeds op gelet worden dat de goede bedoelingen andere fundamentele rechten en vrijheden niet verder beperken dan strikt noodzakelijk is. Of het aan burgemeesters toekomt om - tijdelijke - vestimentaire voorschriften op te leggen voor een festival dat op het grondgebied van hun gemeente plaatsvindt kan ten zeerste betwijfeld worden. De organisatoren van Tomorrowland gaven zelf aan een eigen kledingsbeleid te voeren waarbij gewaakt wordt over racistische of seksistische uitingen. Dergelijke maatregel zou op zich moeten volstaan.
Het is van belang dat ook onpopulaire meningen geuit kunnen worden in een democratische samenleving. Pas wanneer meningen derden aanzetten tot geweld, haat of discriminatie worden zij in beginsel strafwaardig. Bovendien moet men steeds oppassen voor vage bewoordingen in straf- of verbodsbepalingen.
Het verbod geeft uiting van een toenemende onverdraagzaamheid ten aanzien van het “normafwijkende”. Want al wat afwijkt is bijgevolg gevaarlijk. Het heilzaam effect van dergelijk verbod op de samenleving is buitengewoon gering. Het gevaar voor de vrijheid van individuen die kritisch, ongewoon en afwijkend zijn, zonder een gevaar te vormen voor de samenleving, is zeer groot. Misschien moeten de organisatoren van Tomorrowland maar uitkijken naar een andere locatie. Eentje waar persoonlijke vrijheid wel nog hoog aan de hemel staat. Zijn er kandidaten?
Reacties worden gemodereerd. Onaanvaardbare inhoud wordt niet gepubliceerd.
