Het Handvest Grondrechten: eindelijk een mensenrechtelijke basis voor de Europese Unie
20 december 2007
Op 12 december ondertekenden de voorzitters van het Europees Parlement, de Europese Commissie en de Europese Raad het ‘Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie’. Ook de lidstaten (behalve Groot-Brittannië en Polen) onderschreven de tekst.
Op 12 december ondertekenden de voorzitters van het Europees Parlement, de Europese Commissie en de Europese Raad het ‘Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie’. Ook de lidstaten (behalve Groot-Brittannië en Polen) onderschreven de tekst. In de kranten en op tv kon u beelden zien van de plechtigheid en op internet staan de speeches die gegeven werden... Maar wat is nu precies de meerwaarde van het Handvest?
Hoewel alle lidstaten van de EU partij zijn bij het EVRM, is de EU zelf dat niet. Inwoners van de Unie wiens grondrechten geschonden worden door EU-wetgeving, kunnen met hun probleem dus niet bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens terecht.
Het Handvest voor Grondrechten is bindend voor de Europese instellingen. Daarnaast bindt het ook de lidstaten wanneer ze EU-wetgeving uitvoeren. Dit betekent niet alleen dat de instellingen en lidstaten zich engageren om het handvest na te leven, maar houdt meteen ook in dat het Europees Hof voor Justitie bevoegd wordt om hierop toe te zien. EU-inwoners zullen dus voortaan hun fundamentele rechten, ook tegenover EU-instellingen, kunnen afdwingen voor een internationaal rechtscollege.`
Uiteraard is het niet de bedoeling dat het EHRM en het Europees Hof van Justitie elkaar tegenspreken. Daarom bepàalt het Handvest dat rechten die uit het EVRM werden overgenomen, op dezelfde manier als in het EVRM geïnterpreteerd moeten worden.
Het EVRM is intussen meer dan 50 jaar oud. Waarden en normen zijn intussen geëvolueerd. Nog belangrijker zijn de nieuwe mensenrechtelijke problemen en uitdagingen die de ontwikkelingen van wetenschap en technologie stellen. Het Handvest voor Grondrechten bevat een aantal bepalingen die hierop een antwoord bieden. Een voorbeeld is het verbod op het reproductief klonen van mensen.
Tot slot bevat het Handvest een aantal rechten die niet in het EVRM voorkomen. Opvallend is het hoofdstuk ‘solidariteit’ waarin een reeks sociale rechten, zoals bijvoorbeeld het recht op staking en het recht op onderwijs, verankerd worden. Andere rechten krijgen een ruimere invulling. Zo verbiedt het Handvest expliciet de doodstraf.
De EU kan 2008 beginnen met een stevige en moderne mensenrechtelijke basis. We zijn ervan overtuigd dat het Handvest een belangrijke vooruitgang zal betekenen voor de mensenrechten-bescherming binnen de EU.
Reacties worden gemodereerd. Onaanvaardbare inhoud wordt niet gepubliceerd.
