Lokaal Integraal Veiligheidsbeleid - Aanbevelingen
09 september 2013
Op 1 januari 2013 schoten de nieuwe gemeentebesturen uit de startblokken. Nu zij geruime tijd hun taken hebben opgenomen, wil de Liga voor Mensenrechten de aandacht van de gemeenteraadsleden, schepenen en burgemeesters vragen voor enkele bedenkingen en suggesties bij de uitbouw van een lokaal integraal veiligheidsbeleid.
Integrale veiligheid wordt door de federale overheid omschreven als “het concept om criminaliteit, overlast en verkeersveiligheid in al hun aspecten in een zo breed mogelijke context te benaderen.” De kerngedachte daarbij is dat repressie slechts een schakel is in een bredere keten van proactie, preparatie, preventie en opvolging. Door middel van een geïntegreerde aanpak, waarbij alle betrokken actoren uit verschillende sectoren en beleidsniveaus samenwerken, wordt een gezamenlijke oplossing nagestreefd.
Gemeentebesturen spelen hierbij een hoofdrol. Lokale besturen zijn immers beter in staat de behoeften en verwachtingen van de burger te kunnen inschatten. Bovendien krijgt het (integrale) veiligheidsbeleid steeds vaker gestalte op het lokale niveau, met de burgemeester als centrale regisseur van een geïntegreerde aanpak en de gemeenteraad als belangrijk controleorgaan.
Het valt niet te ontkennen dat er in de grootstedelijke gebieden sprake is van een onveiligheidsproblematiek. Grootsteden worden daarnaast ook geconfronteerd met een armoedeproblematiek. Het is essentieel om in het beleid de focus te leggen op de correlatie tussen armoede en onveiligheid. Talloze studies hebben het bewijs geleverd dat armoede vaak een trigger is voor criminaliteit en overlastgedrag. Een werkelijk geïntegreerd veiligheidsbeleid zou zich dus logischerwijze moeten toeleggen op het bestrijden van armoede, om op die manier de structurele voedingsbodem voor overlast en criminaliteit te bestrijden. De socio-economische tegenstellingen in de maatschappij moeten eerst worden weggewerkt, alvorens in te zetten op een repressief “rechts” veiligheidsbeleid. Lokale besturen kunnen hiervoor inzetten op het creëren van gemeenschappelijke voorzieningen in dichtbevolkte wijken of meer focussen op het bevorderen van de sociale cohesie.
De groeiende rol van gemeentelijke overheden in de uitbouw van een veiligheidsbeleid brengt een aantal, vanuit mensenrechtelijk standpunt niet te verwaarlozen, verantwoordelijkheden met zich mee. Zo roept de Liga voor Mensenrechten op tot omzichtigheid bij het gebruik van Gemeentelijke Administratieve Sancties (GAS). Naast enkele belangrijke juridische bekommernissen, stelt zich de vraag hoe doeltreffend een repressief instrument als GAS is. Ook met betrekking tot het gebruik van camera’s werd een gebalanceerd standpunt ontwikkeld.
Via deze brochure willen we dan ook enkele concrete aanbevelingen doen om het lokale veiligheidsbeleid democratisch uit te bouwen. Een nieuwe legislatuur biedt zich aan als een unieke kans om het roer van het lokale veiligheidsbeleid stevig in handen te nemen of net volledig om te gooien.
Reacties worden gemodereerd. Onaanvaardbare inhoud wordt niet gepubliceerd.
