Mensenrechten maken ons vrij én veilig
10 oktober 2018
Toespraak Kati Verstrepen op de ledendag van de Liga voor Mensenrechten, 22 september 2018. Warme oproep: laat van u horen in uw dagelijkse contacten en roep het klaar en luid: mensenrechten maken ons vrij én veilig!
Als Liga voor Mensenrechten zijn we ervan overtuigd dat het respect voor mensenrechten ons allemaal beter maakt. Dit proberen we ook duidelijk te maken aan onze beleidsmakers. Maar dat is geen eenvoudige klus. Politieke leiders zijn zeldzaam geworden, weinig politici hebben nu de drang om te leiden, ze volgen liever. Ze volgen het signaal dat ze van de kiezer krijgen. Op één of andere manier denken veel politici vandaag (van rechts tot links) dat de kiezer om meer repressie vraagt, niet om meer respect voor mensenrechten.
Politici doen inzien dat écht niet de meerderheid van de kiezers zo denkt, is niet eenvoudig. Eens die gedachte gevormd, is het erg moeilijk beleidsmakers van gedachten te doen veranderen. Dat is wat men noemt cognitieve dissonantie. Mensen vormen zich een idee en alles wat afwijkt van dat idee wordt geweerd. Hoe harder anderen hen ervan proberen te overtuigen dat hun idee fout is, hoe meer argumenten ze zoeken om zichzelf van hun gelijk te overtuigen. Mensen graven zich in hun eigen stellingen in. Hoe meer die stellingen aangevallen worden, hoe hardnekkiger ze eraan vasthouden. Herkenbaar niet?
Het kan onbegonnen werk lijken om op dit moment het draagvlak voor mensenrechten te vergroten. Het is evenmin vanzelfsprekend de meerderheid van de politici te doen inzien dat humaan beleid met respect voor mensenrechten veel meer loont dan blinde repressie.
Toch is het mogelijk. We moeten alleen beseffen dat mensenrechtenactivisme een werk van lange adem is en dat opgeven geen optie is. Dat vooruitgang mogelijk is, bewijst de geschiedenis. Zo moet het op een bepaald ogenblik onmogelijk hebben geleken om kinderarbeid, slavernij of apartheid uit te bannen. Toch is het gelukt. Net als de invoering van algemeen enkelvoudig stemrecht of een rookverbod op openbare plaatsen.
Vooruitgang op het vlak van mensenrechten kan, maar vergt tijd, veel geduld en opofferingen. En tegenslagen …
Maar successen zijn nodig, meer dan ooit. Ik maak mij erg ongerust. Want het gaat niet de goeie kant op.
De samenleving polariseert en door de stijgende populariteit van de sociale media verdwijnen de kunst van het nuanceren en de discretie. We zouden nog heimwee krijgen naar het ‘geen commentaar – tijdperk’ van Jean Luc Dehaene. De ongeziene en verwerpelijke tendens tot dehumanisering, die een hoogtepunt kende bij de dood van de kleine Mawda, lijkt moeilijk te stuiten. Het beperken van de toegang tot de rechter, het gebrek aan respect voor de scheiding der machten in combinatie met de afbouw van degelijke onderzoeksjournalistiek en de krimpende ruimte voor middenveldspelers zijn een gevaar voor onze democratie. Niet zozeer Al Qaida en IS bedreigen onze vreedzame samenleving, als wel de blinde anti-terreurmaatregelen - in onze naam - genomen door onze eigen parlementsleden.
De toestand is dan ook ernstig, doch niet hopeloos … Want zoals gezegd, verandering is mogelijk en daar blijven we in geloven.
Hoe doen we dat? Door er dagelijks aan te werken en
Ik doe dan ook een warme oproep aan jullie allen, laat van u horen, in de contacten met collega’s, vrienden, kennissen en familieleden, roep het klaar en luid: mensenrechten maken ons vrij én veilig!
Reacties worden gemodereerd. Onaanvaardbare inhoud wordt niet gepubliceerd.
