Recht op informatie is een grondrecht
30 juni 2009
Een democratie kan maar behoorlijk functioneren als alle burgers in die democratie een vrij beroep kunnen doen op alle erkende grondrechten.
Bescherming van grondrechten en een democratische rechtstaat gaan hand in hand. Daarvan moet niemand worden overtuigd. Een democratie kan maar behoorlijk functioneren als alle burgers in die democratie een vrij beroep kunnen doen op alle erkende grondrechten. Een ‘klassieker’ als het recht op een vrije meningsuiting is in een moderne democratie onlosmakelijk verbonden aan het bestaan van een vrije en onafhankelijk pers. Een waarachtige democratie kan overigens alleen goed functioneren als ze steunt op een goed geïnformeerde openbare mening.
Die mening wordt gevormd en gevoed door professionele en onafhankelijke journalisten. Zij worden verondersteld alles wat macht heeft in de samenleving te controleren en door te lichten. Zo wordt ook ruimte gecreëerd voor kritiek en debat.
Als die informatieverstrekking zo essentieel is voor een democratische samenleving, is het dan niet logisch dat vergaren en verspreiden van nieuws wordt erkend en beschermd als een levensnoodzakelijke publieke dienstverlening? Over de rol van de overheid in het garant staan voor het bestaan van een levensvatbare pluralistische pers en een kwalitatief hoogstaand nieuwsaanbod, is al veel inkt gevloeid. Daarbij gaat het dan niet alleen over financiële ondersteuning, maar ook over het van overheidswege opleggen van een redactiestatuut aan ieder belangrijk persorgaan, met betrokkenheid van de vaste redactie bij de benoeming van de hoofdredacteur(s).
Is dat voldoende om het voortbestaan van een vrije pers te waarborgen? Dit valt sterk te betwijfelen. Jûrgen Habermas stelt onomwonden dat de informatie aan het brede publiek zou moeten onttrokken worden aan de wetten van de markt. Kan dat nog?
Zou er niet minimaal moeten worden doorgedacht aan het bevorderen van een herstructurering van de persbedrijven waarbij de consumenten, de lezers dus, een stem krijgen in het bepalen en beschermen van de redactionele lijn van hun krant?
Noch de overheid, noch de kapitaalkrachtige groepen zijn de evidente waakhonden voor een onafhankelijke pers. Een vereniging van trouwe lezers (en kijkers of luisteraars ?) lijkt daarvoor meer in aanmerking te komen, in samenklank met goed gevormde en vrijgevochten journalisten. Geen eenvoudige opgave, maar de strijd voor grondrechten was en is nooit eenvoudig.
Reacties worden gemodereerd. Onaanvaardbare inhoud wordt niet gepubliceerd.
